Eleştirel Hukuk Çalışmaları (Arkhé Projesi)

Türkiye’de ve dünyada, gerek hukuk eğitiminde gerek toplum nezdinde, en geniş anlamıyla hukuk kendisini kendine özgü kavram, tanım, yöntem ve sınırları olan ayrı ve bağımsız bir bilgi bütünü ve çalışma alanı olarak tanıtmaktadır. Bu çerçevede, hukuk eğitimi sırasında hukuki kurumların tanımlanmasına, hukuki akıl yürütme biçimlerinin açıklanmasına ve hukuki ilke ve kuralların değerlendirilmesine öncelik verilmektedir. Hukuku kendinde ve kendisi için düşünen bu pozitivist-formalist bakış açısı, hukukun toplum menşeli çıkar ve ideallerin kurumsal biçimi olduğunu göz ardı etmekte, hukukun içinde geliştiği tarihsel toplumun dışında var olamayacağını gözden kaçırmakta, hukuk sistemlerinin belli, epistemik somut toplulukların hayatlarının, tasavvurlarının yansımaları olduğunu kavrayamamaktadır. Ayrıca bu yaklaşım, hukukun nesnellik ve siyaseten tarafsızlık maskesi taşımasına yardımcı olup, hukuku iktidarın, ‘siyasi olanın’(das Politische) ve ideolojinin ötesinde ele alarak siyasi ve ekonomik statükonun sürekliliğine hizmet etmektedir. Hukuka eleştirel bir yaklaşım ise, hukuka adeta kutsallık kazandıran kurum, usul ve kuralları kendi başlarına rol ve varlıkları olamayacak, toplumun ekonomik ve politik yapısından, toplumu oluşturanların ideolojisinden ayrılamayacak toplumsal ve olumsal olgular ve toplum tarafından inşa edilen fenomenler olarak görmemizi sağlayacak ve hukukun siyasi muhalefete maruz kalmadan meşruiyetini nasıl su götürmez kılıp toplumdaki eşitsizlik ve dengesizliği devam ettirebildiğinin nedenlerini tartışmamıza yarayacaktır.

Bir haftalık kampta modern hukuk kuramının ön kabulleri disiplinlerarası bir şekilde sorgulanacak, hukuka “dışarıdan” bakılacaktır. Bu bağlamda, Eleştirel Hukuk Çalışmaları(CLS), Amerikan Hukuki Realizmi, Hukuk ve Siyaset, Hukuk Devletinin Eleştirisi, Feminist Hukuk Teorisi, Hukuk İdeolojisinin Eleştirisi, Hukuki Yorum ve İdeoloji, Uluslararası Hukukta Eleştirel Yaklaşımlar, Pozitivizmin ve Doğal Hukukun Eleştirisi, Carl Schmitt’in Siyaset Felsefesi gibi konuların üzerinde durulacaktır.